476 – 1453/1492
W poprzednim artykule – Polskie demony rządzące naturą – przedstawione zostały biesy, które zamieszkują otaczającą człowieka przyrodę. Ich mnogość pokazuje, że człowiek spotykał je nader często. Ale to tylko część „rodziny” demonów, ponieważ także w najbliższym otoczeniu, w życiu codziennym dotrzymywały ludziom towarzystwa liczne grono, najczęściej niesprzyjających, duchów
Znana jest nam mitologia grecka i rzymska. Również bogowie nordyccy coraz częściej występują w filmach czy serialach. Niezaprzeczalnie są to ciekawe wierzenia, ale nasza mitologia słowiańska jest również bardzo obfita w tego rodzaju byty: poświst, pochwiściel, płanetnik, topielec, rusałka, lelek, południca, żytnia baba… Słowiańskie demony to liczna „rodzina”, która towarzyszyła (a może nadal towarzyszy?) człowiekowi …
Rycerz za sprawą popkultury wielu ludziom kojarzy się jako piękny młodzieniec, odziany w lśniącą zbroję, który na białym rumaku rusza, by ocalić swoją ukochaną. Źródła takich opowieść możemy szukać jeszcze w średniowieczu w tzw. romansach, spisywanych przez trubadurów, bardów czy innych poetów epoki. Niestety, opowieści te zazwyczaj mocno mijają się z rzeczywistością, ponieważ zarówno trubadurzy, …
Historia daje nam wiele przykładów osób, które dla władzy gotowe były popełnić najgorszą zbrodnię. Jedną z takich osób była cesarzowa Irena, która (by zdobyć dla siebie bizantyński tron) kazała oślepić swojego syna.
Cmentarz od czasów starożytnych pełnił szczególną rolę – stanowił miejsce upamiętnienia, część liturgii pogrzebowej, sferę sacrum. Był przestrzenią wielowymiarową ściśle związaną z obyczajowością, za jego pomocą odbywał się jeden z najważniejszych rytuałów przejścia i włączenia, jak to ujął A. Van Gennep – pogrzeb, żałobę i ucztę pogrzebową, czyli stypę.
Od zarania dziejów człowiek starał się wykorzystywać zwierzęta na własne potrzeby. Na zwierzęta polowano dla mięsa i skór na ubranie, nieco później udomowiono konie i bydło, które wykorzystywano do transportu, prac polowych, oczywiście pozyskiwano też mleko. Oswojone psy służyły na różne sposoby. Zwierzęca siła i agresja budziły w ludziach respekt. Doskonale wiedziano, że spotkanie z …
Zdrada małżeństwa nie jest niestety zjawiskiem rzadkim tak obecnie, jak i w przeszłości. Na przestrzeni dziejów była niemal zawsze piętnowana, w różnym jednak stopniu karano winnych dopuszczających się owego czynu. W okresie średniowiecza prawo tyczące się tego zagadnienia ewoluowało od srogiego w początku tej epoki do łagodniejszego u schyłku. Pewne zachowane do dziś źródła (pochodzące …
Przemoc towarzyszyła ludzkości od momentu, kiedy Afryka zrodziła pierwszych osobników z rodzaju Homo. Na przestrzeni milionów lat zmieniały się jej formy, narzędzia oraz modus operandi agresorów, lecz jej obecność kładła swój cień na wszystkie cywilizacje i ich historię. Wszechobecny kanibalizm, masowe mordy, zabójstwa czy napaści zostały udokumentowane w materiale kostnym na całym świecie. Nie bez …
Noc Kupały to słowiańskie święto, przypadające na dzień przesilenia letniego. Związane było z cyklem obrzędów, za pomocą których Słowianie próbowali zapewnić sobie urodzaj, płodność, szczęście i bogactwo. Tej nocy oddawali cześć Słońcu i siłom witalnym. Odprawiali oczyszczające rytuały ognia i wody. Kościół katolicki próbował zwalczyć te obchody, wiążąc je z postacią św. Jana Chrzciciela. W …
Maciej Korwin nie bez przyczyny uchodzi na wybitnego władcę, zarówno na polu politycznym, jak i kulturalnym. Syn słynnego pogromcy wojsk tureckich, Jana Hunyadiego, od wczesnej młodości miał styczność z coraz bardziej rozszerzającymi się na Europę Środkową prądami humanistycznymi. Jego wychowawcą był biskup Jan Vitéz (późniejszy arcybiskup ostrzyhomski), który na swoim dworze biskupim w Wielkim Waradynie …
