476 – 1453/1492
Obraz miał pierwszeństwo przed słowem; tak było dawniej, ale także współcześnie jest ten trend zauważalny. W początkach naszej państwowości dzieła sztuki miały ogromną rolę przekazywania wiedzy, treści i znaczeń symbolicznych. O nich właśnie postaram się opowiedzieć w tym krótkim tekście.
Popełnienie przestępstwa niosło za sobą nieuchronność postawienia przed sądem. Spisane prawo (ale także zwyczajowe) zawierało opisy popełnionych przestępstw oraz konsekwencji im odpowiadającym. Znajdziemy je m.in. w kodeksie cesarza Justyniana Wielkiego, statutach Kazimierza Wielkiego i Carolinie. Poniżej postaram się zwięźle przytoczyć kilka głównych punktów procesu i rodzajów kar w Rzeczypospolitej późnego średniowiecza oraz nowożytności.
Ogromna jest rodzina demonów i duchów, które według Słowian zamieszkiwały otaczające nas środowisko. Nie ma miejsca, które byłoby wolne od bóstw, czy to dobrych, czy złych. Należy mieć na uwadze, że trudno zawrzeć wszystkie demony znane przodkom. Często to samo bóstwo inaczej nazywało się w poszczególnych regionach czy państwach słowiańskich. Co znamienne, nazwanie wszelakich zjawisk …
By wykazać, że z Kościołem katolickim nie zgadzać się jest skrajnie niebezpiecznie, organizacja ta urządzała z wielką pompą publiczne pokuty heretyków, do uczestnictwa w których zmuszano przygniatającą większość członków społeczności.
„Chociaż heretycy przez długi czas mieli swoje skryte leża, umykając w kryjówki jak kraby i jak małe liski, przymierzające się do zniszczenia winnicy Pańskiej, teraz jednakże, napędzani przez swoje grzechy, pojawiają się publicznie (…) głosząc w pewnych miejscach, szukając pokarmu u prostaczków i ofiar wśród niewykształconych.” – Papież Grzegorz IX, dekret Ille humani generis, 1231
W poprzednim artykule – Polskie demony rządzące naturą – przedstawione zostały biesy, które zamieszkują otaczającą człowieka przyrodę. Ich mnogość pokazuje, że człowiek spotykał je nader często. Ale to tylko część „rodziny” demonów, ponieważ także w najbliższym otoczeniu, w życiu codziennym dotrzymywały ludziom towarzystwa liczne grono, najczęściej niesprzyjających, duchów
Znana jest nam mitologia grecka i rzymska. Również bogowie nordyccy coraz częściej występują w filmach czy serialach. Niezaprzeczalnie są to ciekawe wierzenia, ale nasza mitologia słowiańska jest również bardzo obfita w tego rodzaju byty: poświst, pochwiściel, płanetnik, topielec, rusałka, lelek, południca, żytnia baba… Słowiańskie demony to liczna „rodzina”, która towarzyszyła (a może nadal towarzyszy?) człowiekowi …
Rycerz za sprawą popkultury wielu ludziom kojarzy się jako piękny młodzieniec, odziany w lśniącą zbroję, który na białym rumaku rusza, by ocalić swoją ukochaną. Źródła takich opowieść możemy szukać jeszcze w średniowieczu w tzw. romansach, spisywanych przez trubadurów, bardów czy innych poetów epoki. Niestety, opowieści te zazwyczaj mocno mijają się z rzeczywistością, ponieważ zarówno trubadurzy, …
Historia daje nam wiele przykładów osób, które dla władzy gotowe były popełnić najgorszą zbrodnię. Jedną z takich osób była cesarzowa Irena, która (by zdobyć dla siebie bizantyński tron) kazała oślepić swojego syna.
Cmentarz od czasów starożytnych pełnił szczególną rolę – stanowił miejsce upamiętnienia, część liturgii pogrzebowej, sferę sacrum. Był przestrzenią wielowymiarową ściśle związaną z obyczajowością, za jego pomocą odbywał się jeden z najważniejszych rytuałów przejścia i włączenia, jak to ujął A. Van Gennep – pogrzeb, żałobę i ucztę pogrzebową, czyli stypę.
