1453/1492 – 1798
Śmierć członków dynastii królewskiej była znaczącym wydarzeniem w społeczeństwie Rzeczypospolitej w XVII wieku. Pochówki Wazów były często opisywane w diariuszach i pamiętnikach. Duchowni, tacy jak jezuita Fabian Quadrantinus, papieski nuncjusz Honorato Visconti, czy dworzanie królewscy, m.in. Jakub Sobieski, Albrycht S. Radziwiłł, a także szlachta, np. Jan Chryzostom Pasek, starannie relacjonowali okoliczności śmierci i przebieg ceremonii …
Cmentarz od czasów starożytnych pełnił szczególną rolę – stanowił miejsce upamiętnienia, część liturgii pogrzebowej, sferę sacrum. Był przestrzenią wielowymiarową ściśle związaną z obyczajowością, za jego pomocą odbywał się jeden z najważniejszych rytuałów przejścia i włączenia, jak to ujął A. Van Gennep – pogrzeb, żałobę i ucztę pogrzebową, czyli stypę.
Od zarania dziejów człowiek starał się wykorzystywać zwierzęta na własne potrzeby. Na zwierzęta polowano dla mięsa i skór na ubranie, nieco później udomowiono konie i bydło, które wykorzystywano do transportu, prac polowych, oczywiście pozyskiwano też mleko. Oswojone psy służyły na różne sposoby. Zwierzęca siła i agresja budziły w ludziach respekt. Doskonale wiedziano, że spotkanie z …
Zdrada małżeństwa nie jest niestety zjawiskiem rzadkim tak obecnie, jak i w przeszłości. Na przestrzeni dziejów była niemal zawsze piętnowana, w różnym jednak stopniu karano winnych dopuszczających się owego czynu. W okresie średniowiecza prawo tyczące się tego zagadnienia ewoluowało od srogiego w początku tej epoki do łagodniejszego u schyłku. Pewne zachowane do dziś źródła (pochodzące …
Przemoc towarzyszyła ludzkości od momentu, kiedy Afryka zrodziła pierwszych osobników z rodzaju Homo. Na przestrzeni milionów lat zmieniały się jej formy, narzędzia oraz modus operandi agresorów, lecz jej obecność kładła swój cień na wszystkie cywilizacje i ich historię. Wszechobecny kanibalizm, masowe mordy, zabójstwa czy napaści zostały udokumentowane w materiale kostnym na całym świecie. Nie bez …
Relacja Albrychta S. Radziwiłła na temat pogrzebu króla Zygmunta III Wazy pokazuje, jakim niezwykłym wydarzeniem był XVII-wieczny pogrzeb królewski. Stanowił on bowiem w XVII-wiecznej Rzeczypospolitej Obojga Narodów niezwykły przykład połączenia wykształconego od XIV-wiecznego uroczystego obrządku funeralnego, nazywanego również conductus maior oraz sarmackiej kultury pogrzebowej, cechującej się niezwykle wystawnie obchodzonymi uroczystościami pogrzebowymi, zwanymi pompae funebre. Charakterystyczna …
Powieszenie jest jedną z najstarszych i najczęściej stosowanych metod wykonania kary śmierci. Wspomina o tym już Homer w Odysei. W europejskim kręgu kulturowym próżno szukać kraju, w którym przestępca nie skończył na stryczku. Popularność wieszania tłumaczy szereg czynników: wystarczył odpowiednio długi sznur, gałąź lub belka. Wykonawca wyroku nie musiał wykazać się specjalnymi umiejętnościami (przynajmniej w …
Olbrzymim problemem w szesnasto- i siedemnastowiecznej Rzeczpospolitej była egzekucja wyroków sądowych. Daleka była droga od dekretu do jego realizacji. Wyjątkowo kiepski aparat administracyjny państwa polsko-litewskiego nie wymierzał sprawiedliwości w sposób dostatecznie sprawny. Zupełnie bezkarni byli banici i infamisi, którzy posiadali znaczny majątek, byli biegli w szermierce, mieli za sobą zbrojną kompanię lub poparcie możnego i …
Pomimo powszechnego przekonania, iż Polska była „państwem bez stosów”, zapoczątkowane w późnym średniowieczu polowanie na czarownice nie ominęło naszego kraju, choć skala tego zjawiska była tu z pewnością mniejsza niż w sąsiednich Niemczech i innych krajach Europy Zachodniej.
Wielkanoc to najstarsze i najbardziej uroczyście obchodzone święto chrześcijańskie. Ustanowione zostało na pamiątkę zbawczej męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Pierwsze wzmianki o jego obchodach pochodzą z II i III wieku. Znaleźć je można w dziełach Tertuliana, św. Ireneusza i Hipolita. W przedchrześcijańskich czasach ludy rolnicze Europy i Azji celebrowały święta wiosenne. Ich relikty są …
