król był najwyższym sędzią (łac. iudex supremus). Władca przybywając do danej ziemi (podczas swoich podróży objazdowych królestwa) prosił o stawienie się sędziego, podsędka i pisarza ziemskiego na posiedzeniach sądu. Król oraz członkowie rady sądzili najważniejsze sprawy. Władca sprawował wymiar sprawiedliwości na sądach nadwornych albo sejmowych, a w sporach pomiędzy szlachtą i duchowieństwem pełnił rolę najwyższego arbitra.