prawo karne w Rzeczpospolitej Obojga Narodów było zróżnicowane. Ze względu na terytorium funkcjonowały systemy prawa karnego w Koronie, Wielkim Księstwie Litewskim oraz w Prusach Królewskich. Osobne prawa posiadały stany i niektóre wspólnoty zawodowe oraz religijne. Prawo w Wielkim Księstwie skodyfikowano w 1588 roku (tzw. III statut litewski), z kolei w Prusach Królewskich prawo zawarto w przekształceniach prawa chełmińskiego z XVI wieku. W skrócie można powiedzieć, że na terenie Polski funkcjonowało prawo polskie (tzw. ziemskie) oraz prawo magdeburskie (miejskie).