Boruta to według legend diabeł zamieszkujący zamek w Łęczycy, który może przybierać wiele postaci. W podaniach najczęściej mowa jest o szlachcicu z wąsami, czarnymi oczami i ogonem, który zakrywa pod długim kontuszem. Może on mieć też postać np. ptaka z dużymi skrzydłami, czarnego konia, wilka lub ryby z rogami. Od XVI w. najczęściej przedstawiano go jako kota. Miał być chytrym diabłem, który szkodzi ludziom. Mimo to kojarzono go też z dobrymi uczynkami np. rozdawaniem mąki ubogim. 

Postać ta najprawdopodobniej wywodzi się ze słowiańskich wierzeń. W czasach przedchrześcijańskich wierzono, że zamieszkuje on tereny bagniste w okolicach dzisiejszej Łęczycy i opiekuje się zwierzętami. Po 966 r. duchowni związali to bóstwo z postacią diabła. 

Istnieją też podania, według których Boruta był szlachcicem, który w XIV w. otrzymał od Kazimierza Wielkiego we władanie łęczycki zamek. W legendach trudno znaleźć jednoznaczną informację, dlaczego stał się on diabłem. Według jednej z nich miał on pilnować skarbu księcia mazowieckiego, a ponieważ władca nigdy go nie odebrał, Boruta nadal przebywa w lochach zamku i czuwa nad powierzonymi mu skrzyniami. 

Opracowanie: Barbara Kranz, redakcja.